در سال‌های اخیر، شبکه بانکی ایران با مجموعه‌ای از فرصت‌های استراتژیک روبه‌رو بوده که بسیاری از آنها یا به‌طور ناقص محقق شده‌اند یا به‌کلی از دست رفته‌اند. این فرصت‌ها، که بعضاً می‌توانستند مسیر تحول نظام بانکی را متحول کنند، تحت‌تأثیر عواملی مانند مقررات ناکافی، ساختارهای سنتی، مقاومت در برابر تغییر، و ضعف در نوآوری فناورانه، به مرحله بهره‌برداری کامل نرسیده‌اند. یکی از مهم‌ترین این فرصت‌ها، توسعه بانکداری دیجیتال بود. در حالی که جهان در یک دهه گذشته به سمت بانکداری بدون شعبه، هوش مصنوعی، تحلیل داده‌های کلان و ارائه خدمات سریع و کم‌هزینه حرکت کرد، بانک‌های ایران هنوز با محدودیت‌های زیرساختی و تمرکز بر مدل‌های درآمدی مبتنی بر کارمزدهای سنتی، نتوانستند مزیت رقابتی پایداری ایجاد کنند. نتیجه آن، عقب‌ماندن از رقبا، نارضایتی مشتریان، و وابستگی بیشتر به روش‌های غیراثربخش بوده است.

فرصت مهم دیگر، مدرن‌سازی الگوهای مدیریت ریسک و اعتبارسنجی بود. با وجود دسترسی گسترده به داده‌های مالی و رفتاری، بسیاری از بانک‌ها نتوانستند سیستم‌های یکپارچه ریسک را پیاده‌سازی کنند. این موضوع باعث شد که تخصیص منابع بهینه نباشد، مطالبات غیرجاری افزایش یابد و سرمایه‌های بانکی در جهت فعالیت‌های کم‌بازده مصرف شود. اگر این ابزارها به‌موقع عملیاتی می‌شدند، امروز بخش بانکی می‌توانست نقش فعال‌تری در رشد اقتصادی و تأمین مالی شرکت‌های نوآور داشته باشد.

همچنین، ظرفیت مشارکت با فین‌تک‌ها یکی دیگر از فرصت‌های ارزشمند بود که به‌طور کامل مورد استفاده قرار نگرفت. فین‌تک‌ها می‌توانستند سرعت تحول دیجیتال را چند برابر کنند و خدمات مشتری‌محور را گسترش دهند، اما برخوردهای محافظه‌کارانه و نبود چارچوب‌های همکاری پایدار، موجب شد که این هم‌افزایی به‌صورت محدود و پراکنده شکل گیرد.

در مجموع، عبور از این فرصت‌ها در شبکه بانکی ایران، صرفاً حاصل مشکلات ساختاری نیست؛ بلکه نتیجه عدم توجه به نگاه آینده‌نگر، نوآوری مستمر و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده است. با این حال، هنوز دیر نشده است. اگر بانک‌ها بتوانند با اصلاح راهبردها، پذیرش فناوری‌های نو، بازطراحی مدل کسب‌وکار و گشودن درهای همکاری با زیست‌بوم فناوری مالی، از فرصت‌های نوظهور استفاده کنند، امکان جبران عقب‌ماندگی و حرکت به سوی بانکی چابک، رقابتی و توسعه‌محور همچنان وجود دارد.

دکتر عباس خداپرست

#بانک #فرصت #دکتر_عباس_خداپرست #عباس_خداپرست #مدیر #مدیریت #فین_تک #سرمایه #پول