بهبود مشارکت مردمی در خطمشیگذاری عمومی
مشارکت مردمی در فرآیند خطمشیگذاری عمومی بهعنوان یکی از ارکان اصلی حکمرانی خوب، نقش حیاتی در ارتقای کیفیت تصمیمات، افزایش شفافیت، تقویت اعتماد عمومی و پاسخگویی دولتها ایفا میکند. در دنیای امروز، با پیچیدگیهای فزاینده مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی، مشارکت فعال شهروندان در تدوین سیاستها و برنامههای عمومی ضرورتی انکارناپذیر است.
ضرورت مشارکت مردمی
مطالعات متعدد نشان دادهاند که مشارکت مؤثر شهروندان در مراحل مختلف چرخه خطمشیگذاری، از شناسایی مسائل تا ارزیابی نتایج، منجر به تصمیمات کارآمدتر و منطبق با نیازهای واقعی جامعه میشود. بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، مشارکت شهروندان در سیاستگذاری میتواند به تقویت شفافیت، پاسخگویی و اعتماد عمومی کمک کند. OECD
چالشها و موانع
باوجود اهمیت مشارکت مردمی، موانعی نظیر فقدان شفافیت در فرآیندهای تصمیمگیری، عدم دسترسی به اطلاعات، نابرابری در مشارکت گروههای مختلف اجتماعی و فقدان سازوکارهای مؤثر برای جمعآوری و تحلیل بازخوردها، از جمله چالشهای پیشروی حکمرانی مشارکتی محسوب میشوند. این موانع میتوانند منجر به بیاعتمادی عمومی و کاهش اثربخشی سیاستها شوند.
راهکارهای ارتقای مشارکت مردمی
۱. طراحی فرآیندهای مشارکتی شفاف و فراگیر
تدوین دستورالعملها و راهنماهای مشخص برای فرآیندهای مشارکت، نظیر دستورالعملهای مشارکت شهروندی OECD، میتواند به استانداردسازی و شفافیت این فرآیندها کمک کند. OECD
۲. استفاده از فناوریهای نوین
پلتفرمهای آنلاین و ابزارهای دیجیتال، مانند پلتفرم «AskThePublic» اتحادیه اروپا، میتوانند بستر مناسبی برای جمعآوری نظرات و پیشنهادات شهروندان فراهم کنند. OECD
۳. تقویت ظرفیتهای انسانی
آموزش و توانمندسازی همزمان کارکنان دولت و شهروندان در زمینههای مرتبط با مشارکت، میتواند به بهبود کیفیت تعاملات و تصمیمگیریهای مشارکتی منجر شود. OECD
۴. تضمین پاسخگویی و ارزیابی
ایجاد سازوکارهای مؤثر برای ارزیابی تأثیر مشارکتها و تضمین پاسخگویی به بازخوردهای دریافتی، از جمله برگزاری جلسات بازخورد عمومی، میتواند به تقویت اعتماد و مشارکت مستمر شهروندان کمک کند. OECD
نمونههای موفق
در سطح بینالمللی، نمونههایی مانند «آرائو» در سوئیس، که در آن شهروندان در فرآیندهای تصمیمگیری شهری مشارکت فعال دارند، و «Janaagraha» در هند، که بر ارتقای حکمرانی شهری از طریق مشارکت شهروندان تأکید دارد، نشاندهنده اثربخشی مدلهای مشارکتی در بهبود کیفیت زندگی شهری هستند. OECD
نتیجهگیری
مشارکت مؤثر مردمی در خطمشیگذاری عمومی، نیازمند طراحی فرآیندهای شفاف، استفاده از فناوریهای نوین، تقویت ظرفیتهای انسانی و تضمین پاسخگویی است. با توجه به چالشهای موجود، اتخاذ رویکردهای نوآورانه و یادگیری از تجارب موفق بینالمللی میتواند به بهبود حکمرانی و ارتقای کیفیت تصمیمات عمومی منجر شود.
دکتر عباس خداپرست
#حکمرانی #خطمشی_گذاری_عمومی #دکتر_عباس_خداپرست #عباس_خداپرست #مردم #مشارکت #خطمشی
